Onzekerheden en risico’s

ROC Midden Nederland onderscheidt onzekerheden én kansen die kunnen leiden tot goede resultaten en mogelijke risico’s, gerelateerd aan onze strategie: studentsucces, arbeidsmarktsucces en organisatiesucces. Deze onzekerheden en kansen kunnen effect hebben op onderwijskundige aspecten, kwaliteitsaspecten, bedrijfsvoering (personeel/organisatie en financieel), compliance risico’s en reputatie.

Externe onzekerheden

Studentsucces

 De externe onzekerheden die ROC Midden Nederland onderkent zijn onder andere:

• Kwaliteit van het onderwijs in coronatijd. Het vinden van stageplekken en het uitvoeren van praktijkopdrachten is een uitdaging. Daarom zetten de colleges alternatieve (simulatie) programma’s op om toch vaardigheden te trainen. In coronatijd is er sprake van uitgestelde diplomering en vertraging van de studie door bijvoorbeeld BPV of examens. Dit betekent dat studenten langer over de opleiding doen. ROC Midden Nederland staat voor een diploma van waarde. De invloed van corona op de arbeidsmarktkansen van onze studenten zal de komende jaren gemonitord worden. Als gevolg van minder instroom (o.a. VAVO) kan in sommige gevallen de continuïteit van opleidingen in gevaar komen.

• Toegenomen multi-problematieken bij studenten waaraan met de inzet van 'Passend onderwijzen en Passend ondersteunen' binnen de colleges invulling wordt gegeven. Het effect van meer aandacht voor passend onderwijs en studenten met een zorgindicatie stelt andere eisen aan docenten. Dit levert waarschijnlijk een hoger ervaren werkdruk op.

• Organisaties die studenten verleiden te gaan werken (Vervoer, Techniek) nog voordat ze hun opleiding hebben afgerond (groenpluk). Dit heeft gevolgen voor studentsucces.

• Toename anderstaligen/vluchtelingen in het onderwijs. Uitdaging om hier passende ondersteuning aan te bieden. Zo is er op niveau 2 Techniek veel uitval als gevolg van het niet behalen van het gewenste taalniveau.

• Corona heeft uiteraard ook impact op het welzijn van onze studenten. Dit is nu beperkt merkbaar. Maar het is niet uit te sluiten dat naarmate de maatregelen langer duren, dit op termijn grotere impact kan hebben en tot vertragingen bij onze studenten kan leiden. Studentcoaches en de supportteams onderkennen dit en nemen acties waar mogelijk en passend bij de functie die wij als school hebben.

• Er wordt in de komende jaren krimp verwacht in de potentiële studentenpopulatie.

Arbeidsmarktsucces

Externe onzekerheden die ROC Midden Nederland onderkent zijn onder andere:

• Ontwikkelingen (o.a. technologische) op de arbeidsmarkt gaan zo snel, dat het in sommige branches lastig haalbaar is dit bij te houden. Dit vraagt om nauwe samenwerking met bedrijfsleven, hybride docentschap en flexibel omgaan met de kwalificatiestructuur.

• Door arbeidsmarkttekorten op bepaalde terreinen (Techniek, ICT, Gezondheidszorg) wordt er van onderwijs gevraagd om hier sneller en flexibeler op in te spelen. Dit terwijl wij ook de zorgvuldigheid en kwaliteit van het systeem hebben te borgen (kwalificatiedossiers en examinering als voorbeeld).

Organisatiesucces

De bedrijfsvoering wordt steeds professioneler en er verschijnen nieuwe vraagstukken en functies zoals een functionaris gegevensbescherming. Dit zijn randvoorwaardelijke zaken. De focus ligt echter in het onderwijsteam. Het is continue balanceren om hierin evenwicht te bewaren. We willen de middelen immers maximaal besteden aan het onderwijsgevende personeel. Aan daar waar het gebeurt: in de klas.

We richten ons op 'Passend onderwijzen en Passend ondersteunen', flexibel onderwijs en het proces van een leven lang ontwikkelen (LLO).  Duurzame inzetbaarheid van medewerkers en beschikbaarheid van voldoende gekwalificeerde medewerkers vormen hierin een risico. Het gaat bijvoorbeeld om coachende vaardigheden en competenties op het gebied van hybride onderwijs. Maar ook om het kunnen voorzien in docenten van schaarstevakken. ROC Midden Nederland biedt oplossingen door ruime faciliteiten te bieden voor professionalisering en loopbaanontwikkeling. Maar ook door te sturen op verjonging en door het binnenhalen van zij-instromers en hybride docenten met actuele praktijkervaring. Er zijn bijvoorbeeld leertrajecten gestart die gericht zijn op passend onderwijzen en begeleiden. Het afgelopen jaar startten er 43 zij-instromers met een pedagogisch-didactische opleiding. Het aantal medewerkers jonger dan 35 jaar met een dienstverband korter dan vijf jaar, is het afgelopen jaar ook toegenomen.  

Vitaliteit van medewerkers vraagt continu om aandacht, helemaal in de coronaperiode. We hebben daarop ingespeeld door allerlei faciliteiten op het gebied van thuiswerken eenvoudig aan te bieden. Ook pasten we ons programma "Sterk in je werk" aan op de thuiswerksituatie.

We zijn op alle thema's hoger gaan scoren in ons medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO), maar 'het maken van afspraken' en 'het aanspreken daarop' blijken belangrijke aandachtspunten te zijn. Het geven van feedback en resultaatgericht werken moeten een vanzelfsprekend onderdeel van onze werkcultuur worden. We hebben al ingezet op trainingen voor managers. 

Door de huidige leeftijdsopbouw van docenten verwachten we de komende drie jaar een groot vervangingsvraagstuk. Daarnaast speelt voor specifieke sectoren, zoals techniek en gezondheidszorg, een schaarstevraagstuk. We zullen ons hier nog meer op gaan richten in onze wervingscampagnes. Onder meer door meer zij-instromers en hybride docenten aan te trekken.

De krapte op de arbeidsmarkt en het vinden van docenten Nederlands blijft een risico. We hebben sinds twee jaar een centrale werving op Nederlands en andere specifieke vakken. Per 2021 gaan we over naar een centrale werving en selectie voor alle docenten, juist om de verbrokkeling tegen te gaan. Verder nemen we deel aan het samenwerkingsverband 'Utrecht Leert' om schaarste van docenten tegen te gaan.

Informatiebeveiliging

Goede informatiebeveiliging berust op drie pijlers: Mens, Techniek en Organisatie. Deze krijgen binnen ROC Midden Nederland continu aandacht. Dit gebeurt met het verhogen van de bewustwording en het nemen van technische en organisatorische maatregelen. 

Terugblik op 2020

• Risicoanalyse op het gebied van informatiebeveiliging en privacy is uitgevoerd. In het Jaarplan informatiebeveiliging 2020, dat is voortgekomen uit de risicoanalyse, zijn diverse maatregelen doorgevoerd die de risico’s mitigeren;

• Om het bewustzijn te vergroten, zijn er 'phishingmail-simulaties' onder medewerkers, in oplopende moeilijkheid, uitgevoerd. Ook is een e-learningmodule uitgerold voor medewerkers;

• Ook studenten worden bewuster gemaakt. Zij kregen in 2020 voor het eerst twee phishingmail-simulaties;

• Er zijn meerdere datalekken geweest waarbij het protocol 'Meldplicht datalekken' gevolgd is. Er is een  toename te zien van het aantal security-incidenten dat gemeld is. Dit komt mede door het vergroten van het bewustzijn van medewerkers.

Speerpunten 2021

• Het belangrijkste risico dat nu onderkend wordt, is afpersing door professionele criminelen middels o.a. hacken van sites/data. De kans is toegenomen dat ROC Midden Nederland aangevallen wordt sinds ook andere organisaties met een maatschappelijke rol zijn getroffen. Hier worden meerdere mitigerende maatregelen voor ingezet. We blijven onze eigen weerbaarheid toetsen op basis van de actualiteit om ons heen.

• Opvolging acties van grote incidenten die media-aandacht krijgen. Welke lessen leerden zij en hoe kunnen wij die ervaring gebruiken? De GGD is daar een goed voorbeeld van;

• Bewustwording van medewerkers en studenten blijft de volle aandacht hebben; 

• Verder verhogen van het volwassenheidsniveau conform het Toetsingskader van saMBO-ICT.